More for less

Jaki naprawdę jest diesel na gaz?

Toyota Hilux siódmej generacji z silnikiem wysokoprężnym o pojemności 2,5 1 i instalacją LPG Stag Diesel firmy AC S.A. niewiele różniłaby się od innych, gdyby nie charakterystyczne malowanie na nadwoziu. Do dyspozycji jest zwyczajne w tym modelu, wygodne i praktyczne wnętrze oraz cała skrzynia ładunkowa. Pikap ma ładowność 866 kg. Bliższe oględziny ujawniają zawór do tan-kowania Tomasetto ulokowany za tylną osią po lewej, czyli po tej samej stronie, co wlew oleju napędowego. Ponadto zaglądając pod spód, ujrzymy toroidalny zbiornik gazu firmy GZWM Grodków ulokowany w miejscu zajmowanym zwykle przez koło zapasowe. W kabinie znajduje się niewielki przełącznik dotykowy, włączający instalację LPG, wyposażony w zielone diody obrazujące poziom gazu w zbiorniku, czerwoną diodę alarmową oraz brzęczyk. Dalsze zmiany są widoczne dopiero po uchyleniu pokrywy silnika. Znajdują się tu: sterownik Stag Diesel 4, reduktor Stag R01, filtr fazy ciekłej gazu zespolony z elektrozaworem Valtec, filtr gazu fazy lotnej Stag oraz wtryskiwacze gazu (listwa wtryskowa AC).

Porcja na wymianę

Toyota Hilux siódmej generacji z silnikiem wysokoprężnym o pojemności 2,5 1 i instalacją LPG Stag Diesel firmy AC S.A. niewiele różniłaby się od innych, gdyby nie charakterystyczne malowanie na nadwoziu. Do dyspozycji jest zwyczajne w tym modelu, wygodne i praktyczne wnętrze oraz cała skrzynia ładunkowa. Pikap ma ładowność 866 kg. Bliższe oględziny ujawniają zawór do tan-kowania Tomasetto ulokowany za tylną osią po lewej, czyli po tej samej stronie, co wlew oleju napędowego. Ponadto zaglądając pod spód, ujrzymy toroidalny zbiornik gazu firmy GZWM Grodków ulokowany w miejscu zajmowanym zwykle przez koło zapasowe. W kabinie znajduje się niewielki przełącznik dotykowy, włączający instalację LPG, wyposażony w zielone diody obrazujące poziom gazu w zbiorniku, czerwoną diodę alarmową oraz brzęczyk. Dalsze zmiany są widoczne dopiero po uchyleniu pokrywy silnika. Znajdują się tu: sterownik Stag Diesel 4, reduktor Stag R01, filtr fazy ciekłej gazu zespolony z elektrozaworem Valtec, filtr gazu fazy lotnej Stag oraz wtryskiwacze gazu (listwa wtryskowa AC).

Toyota Hilux z instalacją LPG STAG DIESEL

Znane elementy

Instalacja LPG w samochodach z silnikiem Diesla ma wiele wspólnych elementów ze stosowaną w autach benzynowych. Jednakowe są: reduktor (parownik), wtryskiwacze i filtry gazu, czujnik ciśnienia gazu i temperatury, przełącznik zasilania (LPG lub ON+LPG). Ponadto w samochodach dostawczych i ciężarowych, podobny może być zbiornik gazu z osprzętem, czyli wielozaworem oraz zawór tankowania. Specyficzne dla gazodiesla są: sterownik Stag Diesel, wiązka elektryczna, sonda lambda, czujnik spalania stukowego i czujnik temperatury spalin (termopara). Co ważne, montaż instalacji Stag Diesel nie wymaga ingerencji w konstrukcję silnika i układ wtryskowy. Konstruktorzy instalacji Stag Diesel zastosowali kilka rozwiązań, które sprawiają, że jest bezpieczna dla silnika. AC S.A. stosuje komponenty własnej produkcji oraz od renomowanych dostawców. Oprogramowanie jest wielokrotnie testowane. Jakiekolwiek nieprawidłowości działania instalacji LPG sprawiają, że jest wyłączana. Wzrost temperatury spalin, świadczący o zbyt bogatej mieszance, podwyższenie ciśnienia podawanego gazu lub jego niewłaściwa temperatura powodują wyłączenie instalacji i przejście do zasilania tylko olejem napędowym. W ten sposób chroniona jest przed uszkodzeniem przede wszystkim turbosprężarka. Czujnik Bosch zamontowany na bloku silnika wyłącza instalację gazową, jeśli wykryje niepożądane spalanie stukowe. Skład mieszanki jest kontrolowany przez fabryczną sondę lambda, a jeśli samochód jej nie ma, jest ona dodawana przy montażu instalacji. Stosuje się sondę Bosch. Ponieważ mieszanka paliwowopowietrzna, która powstaje w kolektorze dolotowym jest uboga i zawartość LPG, jest poniżej progu palności, pożar jest praktycznie wykluczony. W razie rozszczelnienia instalacji LPG spowodowanego np. wypadkiem, czujnik ciśnienia gazu PS 02 zareaguje na spadek ciśnienia i przełączy na zasilanie olejem napędowym, zamykając jednocześnie elektrozawory przy zbiorniku gazu oraz reduktorze. Zapobiega to wyciekowi płynnego propanubutanu.

Dobrze lub lepiej

Toyota miała za sobą test na dystansie 100 000 km, przeprowadzony pod nadzorem Politechniki Białostockiej oraz niezależnego rzeczoznawcy. Przebiegał na terenie kilku europejskich krajów, od Niemiec po Ukrainę, Grecję i Włochy. W 80% przebiegał na trasie, w 20% w warunkach miejskich. Co 15 tys. km dokonywano pomiaru ciśnienia sprężania, mocy i momentu obrotowego, endoskopowego pomiaru tulei cylindrowych, a także pomiaru stabilności pracy reduktora i wtryskiwaczy gazowych. Test wykazał, że nie doszło do ponadnormatywnego zużycia silnika. Parametry jednostki napędowej i elementów instalacji Stag Diesel pozostały na niezmienionym poziomie. W trakcie te-stu Hilux wykazał się oszczędnościami na poziomie 15+20%. Auto jeżdżące wyłącznie na oleju napędowym zużywało przeciętnie 10,5 1/100 km, gdy średnie spalanie podczas testu wyniosło 6,1 1 oleju napędowego oraz 61 LPG na 100 km. Jeżdżąc Toyotą przez zaledwie kilka dni nie byliśmy w stanie ani potwierdzić wyników testu długodystansowego, ani ich pod-ważyć. Pierwszym, co dało się odczuć po przełączeniu silnika na zasilanie ON+LPG, był wzrost osiągów. Hilux szybko się rozpędzał niezależnie od aktualnej prędkości jaz-dy. W trasie rzadko zachodziła konieczność redukcji biegu, na wzniesieniach prawie wcale, jedynie czasem przy wyprzedzaniu. Silnik odznaczał się wysoką kulturą pracy. Podczas testu spalania przebiegającego zimą na autostradzie przy stałej prędkości około 140 km/h, samochód zużył 14,51/100 km, jadąc na oleju napędowym. Przy zasilaniu dwupaliwowym spalanie wyniosło 7,8 1/100 km oleju napędowego oraz 10,9 1/100 km LPG. Koszt przejechania 100 km przy cenie ON=4,61 zł i LPG=2,14 zł, wyniósł 67 zł wyłącznie na ON oraz 36+23,5 z1=59,5 zł na mieszance ON+LPG. Oszczędność na kosztach paliwa przekroczyła 11%. Hilux z gazodieslem pozostawił po sobie dobre wrażenie. Zachowując wszystkie cechy funkcjonale, oferował dużą przyjemność z jazdy i pewne oszczędności. Czego chcieć więcej?