Jako pierwsza redakcja branży TSL, mamy okazję przyjrzeć się bliżej instalacji LPG do silników diesla. Jak jeździ się autem z silnikiem wysokoprężnym z instalacją LPG? Jakie jest spalanie? Ile to kosztuje? VW Crafter z najsłabszym, 110 konnym silnikiem TDI oraz instalacją STAG Diesel
STAG DIESEL
– cena montażu
– minimalne oszczędności w mieście
– zbiornik LPG powodem ograniczenia przestrzeni bagażowej
+ wyraźny wzrost mocy i momentu obrotowego
+ znaczne oszczędności na długich trasach
+ większy zasięg auta
+ ograniczenie dymienia z rury wydechowej
SAMOCHÓD TESTOWY
Instalacja gazodiesla założona została, w czteroletnim VW Crafterze. Jest to odzwierciedlenie naszych realiów, w których montaż instalacji LPG odbywać się zapewne będzie w autach po okresie gwarancyjnym ze względu na niechęć producentów do wprowadzania do oferty instalacji LPG. Samochód ma na liczniku 97 tys. km, co jest wyjątkowo niskim przebiegiem. Auto napędzane jest dwulitrową jednostką (1968 cm3) z wtryskiem bezpośrednim paliwa typu Cammon Rail. Jest to najsłabsza jednostka w ofercie VW, rozwijająca moc 110 KM (80 kW) przy 3500 obr/min oraz dysponująca maksymalnym momentem obrotowym 300 Nm w zakresie 1500-2250 obr/min. Nie jest to wiele jak na samochód o masie własnej ponad 2250 kg i DMC 3190 kg. Prezentowany samochód to model kombi z miejscem na 6 pasażerów oraz kierowcę. Wyposażony dodatkowo w zabudowę warsztatową, ponieważ na co dzień jest używany jako mobilny warsztat dla montażystów instalacji STAG DIESEL. Wyposażenie warsztatowe oraz elementy instalacji i wszystkie niezbędne do pracy „szpeje” dodatkowo obciążają samochód w codziennej eksploatacji. Auto ma niski dach i średni rozstaw osi (3665 mm). Crafter wyposażony jest w skrzynię sześciobiegową oraz tempomat co jak się w teście okazało jest systemem bardzo wygodnym i sprzyjającym oszczędzaniu.
STAG DIESEL — POLSKA MARKA
Instalacja STAG DIESEL to produkt całkowicie Polski, przygotowany, przebadany i wyprodukowany w Białymstoku przez firmę AC S.A. W branży autogazu jest to marka doskonale znana. Jako jedyna firma notowana na giełdzie, wywalczyła sobie pozycję lidera na naszym rynku. Prawie wszystko robione jest na miejscu. Centrum badań i rozwoju, które powstało kilka lat temu, zaprojektowało, przebadało i nieustannie doskonali system gazodiesla. Na miejscu jest także spory wydział produkcji wiązek, montażu płytek z elektroniką i kompletnych sterowników i podzespołów, obróbki mechanicznej (np. wtryskiwacze, listwy wtryskowe). Długą listę zamyka wydział produkujący elementy plastikowe.
INSTALACJA GAZODIESLA
Systemy LPG do diesli składają się w części z tych samych elementów co sekwencyjna instalacja LPG do silników benzynowych. Są to:
- reduktor ciśnienia STAG R02 — jego zadaniem jest zmniejszenie (zredukowanie) ciśnienie napływającego ze zbiornika gazu LPG w fazie ciekłej i spowodowanie jego przejście w fazę gazową (odparowanie).
- czujnik ciśnienia i temperatury PS-02 PLUS. Jego zadaniem jest pomiar temperatury gazu, ciśnienia dostarczanego LPG oraz ciśnienia w kolektorze ssącym. W przypadku np. wypadku i uszkodzenia instalacji, czujnik wykryje spadek ciśnienia i wyłączy instalację zamykając zawory na zbiorniku.
- filtry gazu fazy ciekłej (za zbiornikiem) i fazy lotnej za reduktorem) gwarantują oczyszczenie LPG z zanieczyszczeń.
- wtryskiwacze LPG AC W01, odpowiadają za dozowanie paliwa gazowego do kolektora ssącego. Ich trwałość oceniana jest na 100 tys. km jady po mieście lub 200 tys. km pokonanych w trasie.
- przełącznik LPG—ON. Identyczny dla wszystkich instalacji LPG i CNG STAG.
- zawór tankowania — typu włoskiego, jest to taki sam zawór jak w autach osobowych z silnikami benzynowymi
Na tym podobieństwa się kończą. Elementami specjalnie dedykowanymi do instalacji gazodiesla są:
- sterownik STAG DIESEL 4. Dedykowany do silników diesla od 2 do 16 cylindrów, do silników z wtryskiem mechanicznym, pompowtryskiwaczami czy Cammon Rail. Sterownik na podstawie danych z wtryskiwaczy ropy, czujnika położenia pedału gazu, sondy lamdba, czujnika temperatury spalin i czujnika spalania stukowego oblicza aktualne zapotrzebowanie na LPG, tak by jak najbardziej efektywnie wykorzystać tanie paliwo gazowe. Przy obliczaniu dawki brane są także pod uwagę informacje o temperaturze silnika oraz ciśnienia w układzie gazowym.
- termopara czyli czujnik temperatury spalin. Montowany na kolektorze wydechowym kontroluje temperaturę gazów wydechowych. Jeśli dojdzie do jej wzrostu — wyłącza instalację,
- czujnik spalania stukowego — kolejny element zabezpieczający silnik przed awarią.
- sonda lamdba — o ile nie ma jej w samochodzie, musi zostać zamontowana, by dostarczać informacji do sterownika.
Wymienić jeszcze należy elementy, których wybór jest zawsze indywidualny i zależy od auta i decyzji właściciela czyli zbiornik LPG i przewody gazowe.
W Crafterze zamontowano toroidalny zbiornik LPG. W naszym przypadku był to polski zbiornik toroidalny Bormech o pojemności 52 litrów (pamiętajmy, że zbiorniki LPG napełnia się maksymalnie do 80% pojemności, co oznacza, że mieści się do niego użytkowo ok. 41,5 litra LPG). Zbiornik zamontowano w miejscu koła zapasowego, które w pokrowcu powędrowało do przestrzeni ładunkowej. (W przypadku samochodów ciężarowych możliwe jest zastosowanie np. zbiorników walcowych o pojemności nawet 240 litrów.)
Do połączenie elementów instalacji wykorzystuje się elastyczne przewody gazowe lub sztywne przewody miedziane. Oba rodzaje są poprawne i gwarantują bezpieczeństwo użytkowania. Dobór zależy od montażysty lub decyzji użytkownika. W testowanym samochodzie wykorzystano przewody elastyczne.
JAZDA I SPALANIE
Test Craftera z instalacją LPG rozpoczęliśmy od jazdy na oleju napędowym. I nie było to żadnym specjalnym przeżyciem. Ot, 110 KM i 300 Nm momentu obrotowego sprawia, że jazda autem ważącym ok. 2,5 tony nie jest fascynuję-cym przeżyciem. Ruszanie i przyśpieszanie wiąże się z pewnymi emocjami (gdy inni zostawiają nas w tyle). Do wyprzedzania trzeba się przygotować i wybrać długą prostą. Pozostaje zatem stonowana jazda, włączony tempomat i wiele wewnętrznego spokoju. Na dystansie 400 km (Białystok — Warszawa — Łódź) auto spaliło 9,5 litra ON. Jazda była w miarę płynna, a prędkość wahała się od 90 do 120 km/h. Podczas jazdy jak najczęściej korzystaliśmy z tempomatu. Droga powrotna wyglądało podobnie, także natężenie ruchu nie uległo zmianie. Zmieniło się tylko auto. Włączenie dotrysku gazu płynnego, spowodowało, że moc silnika wyraźnie wzrosła. Było to odczuwalne od samego początku, Każde naciśnięcie pedału gazu powodowało żywą reakcję samochodu. Jakby ktoś dorzucił kilka koni mocy. Przy pracującej instalacji gazodiesla auto spaliło 4,8 1. ON i 4,4 1. LPG. Przy cenach paliw z maja 2016 roku, każde 100 km to 11,50 zł oszczędności. Przy rocznym przebiegu np. 70 tys km, właścicielowi zostaje w kieszeni 8050 zł. Gorzej wygląda to w mieście. Przy dynamicznej jeździe, częstych postojach w korkach oraz ruszaniu i hamowaniu, oszczędności są minimalne. Pozostaje przyjemność z dodatkowej mocy.
MOCY PRZYBYWAJ!
Aby sprawdzić deklaracje producenta o wzroście mocy, samochód został sprawdzony na hamowni podwoziowej. Podczas jazdy na oleju napędowym, silnik generował 112,5 KM oraz 292,5 Nm maksymalnego momentu obrotowego, gdy włączona została instalacja gazowa, moc silnika wzrosła do 142,5 KM (przy 3560 obr./min) oraz 346 Nm (przy 2235 obr./min) maksymalnego momentu obrotowego. Wzrost mocy o 30 KM i momentu obrotowego aż o 53 Nm, to znacznie więcej niż się spodziewaliśmy. Przy większej o 12 KM mocy, moment obrotowy jest dokładnie taki sam jak w 130 konnym silniku oferowanym w Crafterze. Teraz stało się jasne, dlaczego auto tak żwawo przyśpieszało, nawet pod obciążeniem.
PODSUMOWANIE
Stag Diesel to instalacja idealna dla przedsiębiorców, którzy dużo jeżdżą w trasie. Transport międzymiastowy i międzynarodowy to praca, przy której instalacja LPG pokaże na co ją stać. Plusem jest także dobrze rozwinięta sieć auto-ryzowanych serwisów oraz 8 letnia gwarancja na elektronikę. To też świadczy o jakości produktu.
Tekst i Foto: Wojciech Mackiewicz
